Openbare bibliotheken mogen e-books uitlenen aan leden, net zoals zij dat doen met papieren boeken.
Er staat niets in de Europese richtlijn over boekenuitleen dat het uitlenen van e-books op vergelijkbare wijze uitsluit, heeft het Europees Hof van Justitie donderdag bepaald.

De hoogste Europese rechtbank deed zijn arrest in een zaak die was aangespannen door de Nederlandse Vereniging Openbare Bibliotheken, tegen het Nederlands Uitgeversverbond (NUV) en verschillende stichtingen die zorgen voor de uitbetalingen aan schrijvers en beeldend kunstenaars. De bibliotheken willen dat het makkelijker wordt om e-books uit te lenen.

Digitale boeken zijn nu alleen beschikbaar via de bibliotheken als daartoe een overeenkomst met een uitgever is gesloten. Per uitlening wordt een bedrag betaald aan de uitgever. Voor oudere boeken wordt minder betaald dan voor recente titels.

Door de uitspraak van het Hof wordt het voor bibliotheken mogelijk om zelf e-books in te kopen en uit te lenen, zonder dat daarvoor een apart contract hoeft te worden gesloten met de uitgever. Daardoor zou het aanbod flink kunnen groeien.

Eén exemplaar
Wel merkt het Hof op dat daarbij het zogenoemde 'one copy, one user'-principe geldt. Als een bibliotheek één exemplaar van een e-book inkoopt, kan die ook maar aan één lid tegelijk worden uitgeleend. Ook mogen bibliotheken geen illegale e-books uitlenen, maar alleen legaal aangeschafte exemplaren.

Momenteel hebben bibliotheken contracten met uitgevers die lopen volgens het 'one copy, multiple users'-principe. Daarbij kan één boek aan een oneindig aantal lezers worden uitgeleend en kan het niet zo zijn dat een e-book tijdelijk niet beschikbaar is.

Betalingen
De uitspraak kan ook zorgen voor veranderingen in de manier waarop bibliotheken betalen voor de uitleen van e-books. Die betalingen lopen nu via de uitgevers, maar bij papieren boeken gaat per uitlening een bedrag rechtstreeks naar de schrijver van een boek.

Een woordvoerder van de Vereniging Openbare Bibliotheken noemde het arrest donderdag "goed nieuws". Zij zei dat bibliotheken opnieuw met rechthebbenden om tafel zullen moeten om een nieuwe uitleenstructuur te bespreken.

Het NUV vreest dat soepelere uitleenregels de verkoop van e-books zullen verstoren. "Wie betaalt er nog voor een e-book als deze straks (vrijwel) gratis via de bibliotheek verkrijgbaar zijn?", vroeg de organisatie zich in juni al af.

Bibliotheek.nl
Op Bibliotheek.nl zijn momenteel ruim tienduizend e-books beschikbaar voor leden van openbare bibliotheken. Leden kunnen maximaal tien boeken tegelijk lenen en mogen ze drie weken 'houden'. Daarna wordt het bestand door een digitale kopieerbeveiliging onbruikbaar gemaakt.

Volgens CB Logistics, het voormalige Centraal Boekhuis, groeide de uitleen van e-books door bibliotheken met 63 procent in het afgelopen jaar. In het derde kwartaal werden er in Nederland ruim 800.000 e-books uitgeleend, meer dan er werden verkocht.
Bron: NU.nl